 |
| Pergjate Grykes se Decanit do te ndertohen tri hidrocentrale te reja |
31 janar 2012,Dojce Vele, Zhvillimi i Sektorit Energjetik është një nga komponentët më të rëndësishëm të Partnetitetit Evropian dhe Planit të tij të Veprimit. Qeveria e Kosovës vazhdon me përshtatjen e legjislacionit me atë të BE-së si dhe zhvillimin e sektorit energjetik me kriteret që dalin nga Traktati i Komunitetit të Energjisë. Përkundër përpjekjeve, sfida mbeten shkalla e pamjaftueshme e prodhimit të rrymës, e inkasimit si dhe humbjet teknike e komerciale të energjisë.
Tetë hidrocentrale në Rajonin e Pejës në vlere prej 150 milionë eurosh, janë ndër investimet në fushën e energjisë në Kosovë, ndërtimi i të cilave do të filloje brënda këtij viti. Afrim Ajvazi,shef i Depatamentit Ligjor në Zyrën e Rregullatorit për Energji e cila është kompetente për lëshimin e autorizimeve për ndërtimin e kapaciteteve të reja gjeneruese, sjell më shumë hollësi:
 |
| Ne komunen e Pejes, tete njesi per gjenerim te energjise |
„Kompania austriake "Kelag International" e cila ka themelu kompanine "Kelkos Shpk" në Kosovë, kanë një projekt për ndërtimin e tri hidrocentraleve të vogla në Lumbardh të Decanit, vlera e të cilit është rreth 50 milionë euro dhe ëhtë në fazen përfundimtare. Brënda dy-tre muajve pritet edhe fillimi i ndërtimit. E njëjta kompani ka edhe një projekt tjetër në komunën e Pejës, me pesë njësi i cil ika kaloaur fazën e parë dhe me siguri do të finalizohet brënda këtij viti. Vlera e këtij projekti është rreth 100 milionë euro. Ky në Lumbardh të Decanit ka 23.1 më kapacitettëi instaluar. Ndërsa, ai që ëhtë në proces në Pejë është 57.8 më kapacitet i instaluar“.
Miliona investime në fushën e energjisë brënda vitit 2012
Sipas të dhënave të Zyrës së Rregullatorit të Energjisë, ndërmarrjet të cilat kanë filluar ndërtimin e gjeneratorëve të energjisë në Kosovë janë “Ëind Poëer SH.A.” dhe “Kosova Ter. Ëindparkcompany ”, të cilët do të ndërtojnë 4 gjeneratorë për prodhimin e energjisë elektrike nga era, në: Fushë Kosovë, Novo-Bërdë, Shtime dhe Gjilan. Ndërsa, “Kelkos – Energy ”, “DEVOLLI GROUP”, “UNITED ALBANIAN Energy” si dhe “Triangle General Contractor- Inc”, do të ndërtojnë 6 gjeneratorë për prodhimin e energjisë elektrike nga uji, në: Kaqanik, Rugovë, Pejë, Decan dhe Junik. Dhe kjo, ngaqë qeveria e Kosovës ka përmbushur obligimet për sigurimin e infrastrikturës së përshtatshme ligjore për investime në fushën e energjisë, thote Gëzim Baxhaku, këshilltar për media në Ministrinë për Zhvillim Ekonomik, sipas të cilit ministria ka parasysh problemet e furnizimit me energji elektrike në Kosovë dhe sfidat që përcjellin bizneset e ndryshme, si pasojë e kësaj.
 |
| Gezim Baxhaku, keshilltar per media ne MZHE |
„Ministria e Zhvillimit Ekonomik e ka për obligim që të krijojë kushte ligjore sipas standardeve më të larta ndërkombtare dhe të gjithë investitorëve t´ua bëjmë të mundur realizmin e të drejtës së tyre në Kosovë. Në raporte të ndryshme ndërkombtare, janë përmendur probleme të shumta për tß u aktivizuar një biznes në Kosovë. Por, qeveria e Kosovës është angazhuar maksimalisht që të thjeshtësojë sa më shumë procedurën për të gjitha ata që janë të interesuar të investojnë në Kosovë. Investimet kryesisht janë të orjentuara kah hidroenergjia. Ka pas disa keqkuptime, por pavarësisht krizës me të cilën është përballur Evropa dhe bota, investimet në Kosovë janë shtuar”, thotë z.Baxhaku.
Qeveria e Kosovës e përgatitur për zbatimin e Partneritetit Evropian dhe Planit të Veprimit
Zhvillimi i Sektorit Energjetik është një nga komponentët më të rëndësishëm të Partnetitetit Evropian dhe Planit të tij të Veprimit. Tashmë Ministria e Zhvillimit Ekonomik ka koordinuar aktivitetet për zbatimin e PEPV-së për sektorin energjetik si dhe ka themeluar Grupin Punues për Energji (GPE)për përgatitjet e PEPV-së vjetore për sektorin energjetik si dhe për të monitoruar progresin e zbatimit te tij. Shkëlzen Kuqi drejtor i Departamentit për Integrime Evropiane në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik thotë se : „Ministria në bashkëpunim me Komisionin Evropian si dhe me traktatin e Komunitetit të Energjië kemi bërë rishikimin e ligjeve ekzistuese të cilet nuk i kanë përfshirë pjesët e pakos se dytë dhe të pakos së tretë të direktivave të BE-së për sektorin e energjisë. Pra, kemi kriju bazën ligjore për një zhvillim të mëtutjeshëm dhe një bazë ligjore që sektori i energjisë të shkojë përpara duke u bazuar në kushtet dhe praktikat e Bashkimit Evropian. Ndërsa, sa ju përket projektevve, projekti i Kosovë së re ëshë në proces e sipër i cili mendoj se do të rris sigurinë e furnizimit n´vend, krahas asaj së është obligim që del prej marrëveshjes së Traktatit të Komunitetit të Energjisë. Poashtu ëhtë edhe privatizimi i dy njësive të KEK-ut, distribucionit dhë furnizimit”, i cil ido të ndikojë në rnjë furnizim më të qëndrueshëm me energji elektrike”.
Kosova gëzon mëbhtetjen e Bashkimit Evbropian në fushën e energjisë
 |
| Shkelzen Kuci, drejtor i Zyres per Integrime Evropiane ne MZHE |
Por, përkundër përpjekjeve për zhvillimin e infrastrukturës dhe adoptimin e legjislacionit në përputhje me legjislacionin e BE-së dhe kriteret që dalin nga Traktati i Komunitetit të Energjisë, sfida mbeten, shkalla e pamjaftueshme e prodhimit të rrymës, e inkasimit si dhe humbjet teknike e komerciale të energjisë, thote Syzana Bytyqi, zyrtare për informim në Zyrën Ndërlidhëse të Komisionit Evropian, në Prishtinë e cila thotë për DW-në se:
“Legjislacioni relevant i BE-së, i aplikueshëm tek anëtarët e Komunitetit të Energjisë anëtare e të cilit është edhe Kosova, imponon edhe respektimin e standardeve mjedisore. Duke qënë se standarde s´do t´mund t´i përmbush termocentrali Kosova A si njëri nga ndotësit më të mëdhenj në Ballkanin Perëndimor, ai duhet teëmbyllet para vitit 2017, në kohën kur këto standarde do t´jenë të aplikueshme në Kosovë”, thotë z.Bytyqi, investimet e e sivjeme të Bashkimit Evropian i cili ka mbështetur vazhdimisht Kosovën në zhvillimin e sektorit energjetik, janë: „Projekti për Rritjen e Efikasitetit të Energjisë në pesë ndërtesa publike; granti në vlerë prej 13.8 milionë eurosh për përmirësimin e shërbimeve të ngrohjes qëndrore për qytetarët e Prishtinës; asistenca teknike, mbështetja me pajisje dhe ekspertiza e ofruar Zyrës së Rregullatorit të Energjisë, Ministrisë së Energjisë dhe Minierave, hulumtime për matjen e nivelit të ndotjes, studime të ndryshme fizibiliteti për ndërtimin e termocentraleve të reja, etj”.
 |
| Ministri Beqaj(i dyti majtas)premton terheqje investimesh te reja(foto MZHE) |
Përderisa, sipas ministri per zhvillim ekonomik, Besim Beqaj, reforma e filluar strukturale në sektorin e energjisë gjatë vitit 2012 do të përdoret për tërheqjen e investimeve të reja duke filluar nga përmbyllja financiare e projektit TC “Kosova e Re”; ndërtimin e linjës 400 kV që lidh Kosovën me Shqipërinë dhe investimet në energji të ripërtëritshme e cila perfshin rikthimin në skenë të HC ”Zhuri” si dhe themelimin e Agjencisë për Efiçiencë të Energjisë e cili mundëson që krahas prodhimit të energjisë elektrike të shkohet edhe në drejtim të kursimit të saj.