21 janar 2009, Dojce Vele, Tetembedhjete familje me rreth 150 anetare, shumica prej te cileve femije 1 deri ne 12 vjec, dimrin po e kalojne ne kontejnere, ne nje fushe te hapur ne periferi te Gjakoves. Keta jane te pastrehe te komunave te ndryshme, ndersa Kuvendi Komunal I Gjakoves mund te beje zgjidhje vetem per banoret e vet.
Ne te djathte te magjistrales qe con per ne Prizren, rreth pese kilometra larg qendres se Gjakoves, qe nga larg shihen 18 kontejnere, ne te cilet jetojne poaq familje. Nje fushe e ngulfatur nga mbeturinat iu paraprine oborreve te perbaltura, rreth e rrotull te cilave bredhin qene endacakt, perderisa zytmesine e perditshmerise se tyre thejne vetem zerat e hareshem te femijeve qe vlojne ne kete ambient qe ngulfat jeten.
“Rrnojme n´kushte te vshtira boll, katastrofe. N´atw sobw hamw pimw e flejmw. Kur behet mraz e ftohte, mureve te kontejnerit edhe uji rrjedh teposhte-rrefene 38 vjecarin Skender Syla, nga Kosharja, baba te gjashte femijeve, te cilin e gjejme me nje sepate te vogel tek shkon per dru.
“I prej neper quba, sa me u nxe pak se pese ore kur te ndalet rryma s´muj rrish me ta dhane boten. Merdhihesh! E kam edhe nje vajze te vogel…Paj, socialin e marr 75 euro po, cka me ba me to vet I teti?
Femijet e tyre ecin 6 kiloemtra deri te shkollat „Emin Duraku“ dhe „Mustafa Bakija“.
"Shkojme here me autobus hwre me kerre e do s´na marrin hic,se na lypin pare. Kur s´na marrin kthehem n´shpi se s´kem shka me ba!”
Mimoza Demaj, 38 vjecare, jeton nga ndihma sociale me bashkeshortin e papune dhe te kater femijet.
“E, 75 euro social as buke thate nuk po dalin...”-ankohet ajo.
Qente endacak, gjarprinjte, te ftohtet e acari, jane rreziqet te cilat kercenoojne keta banore ne vazhdimesi, perderisa shfaqja e semundjeve te ndryshme, eshte bere perditshmeri.
“Kur t´vjen pranvera na qesin gjarpinjte n´kete vend. Uuuu! Beso, n´dere te sobes e kam gjet, n´kpuca-rrefen Antigona, te cilen e gjejme ne shtrat-Une ankohem prej lukthit se cka te ha, e kthej. Me kane thane me e heq lukthin e me e vu nje te plastikes, se qe 20 vjet vuaj nga lukthi. Per cdo dite e ma keq ne keto kushte. Sivjet jam anku edhe prej veshkeve ,se ketu ftohte…“.
„Me pas toke, s´kisha nejte kurre ketu me i prish femijet e mi n´kete vllage. Po s´kam kurrgja mas shpirtit! S´kam kurrgjo…“-ankohet bashkeshorti Vahidi, derisa fjala e fundit I ngelet ne gryke nga lotet.
„Qe dy dite, vet ka ba buke…E une per se rati tuj I kallxu cka me I qit gjelles. Kend ta vetsh n´kete vend i semure. Por, inshallah nuk na leshon dore Zoti e Kuvendi Komunal na nimon mos me na nxane dimri tjeter qetu…”-vazhdon Antigona.
Vajza binjake e dy femijeve me te vegjel te Mimozes, e cila banon ne baraken perballe e ka veshken e hequr.
„Eshte tri vjet. Me asht semu gjate shtatzenise, se kisha te ftohte shume. Me i pa ti dyshket ku kam fjet une, krejt jane te kalbur prej lageshtie. E tash e ka veshkne e hequr- rrefen Mimoza, duke treguar vrragen 4 centimetrshe te operacionit ne trupin e vogel e bardhe bore te foshnjes, e cila sheh e qesh me padjallezine femijerore.
Matane gjejme nje plake te kerusur nga te 80 vjetet e saj teksa zbret rruges per te baraka e saj e ftohte.
„Une rrnoj me Zotin e me 40 eura. Po narth po shka kam me ba?! Jo! As sß kam dru as s´kam shporet as s´kam kurrgja.A´nimon ti?!”-pyet 80 vjecarja, e cila deshiron te mbetet anonym.
Megjithese te pastrehet ne lagjen e njohur si fshati slloven(te emeruar sipas donatoreve nga Sllvoenia)jane nga komuna te ndryshme, Kuvendi Komunal ka marre persiper shpenzimet per sherbime publike, pa dallim. Por, jo edhe qeshtjen e banimit!
“Sepse, sipas Ligjit mbi Qeverisjen Lokale, cdo komune duhet te zgjidh problemin per banoret e vet-thote nenkryetari I Kuvendi Komunal te Gjakoves, Agim Koci. Ndersa, per banoret e komunes sone ne kemi ndertuar nje vendbanim social ne te cilin edhe infrastruktura eshte pothuaj gati. Se shpejti do te filloje edhe ndertesa e dyte. Ndersa, ne do t´I kemi keta banore vazhdimisht nen mbikeqyrje!”
Shumen prej 550 mije eurosh per vendbanimin social e ka ndare Ministria per Planifikim Hapsinor e Kosoves se bashku me Kuvendin Komunal te Gjakoves, I cili krahas truallit do te siguroje edhe infrastrukturen. Secili prej 134 aplikanteve sa ka nderkohe, shpreson se do te jete perfitues I nje apartamenti, shprese e cila nukj ekziston edhe per te pastrehet e komunave te tjera. E, nese barra e pergjegjesise bie mbi komunat perkatese te cilat nuk interesohen per gjendjen e banoreve te vet apo eshte faji te vet te pastrehet qe problemet e veta nuk I adresojne te komunat e veta, nuk dihet. Por, nese Kuvendet komunale nuk hulumtojne per gjendjen e banoreve te vet, fshati slloven dhe te tille si ai, do te jene te banuar edhe gjate me skamnore e te pastrehe.
Ajete Shaban Beqiraj, Dojce Vele & Blue Sky