Kosova ofron produkte ne tregun evropian

Djem nga Gjakova ngarkojne shalqinj per tregun zviceran

13 qershor 2011, Dojce Vele, Programi për Ndërmarrje Private në Kosovë, po sjell prodhimet e Kosovës më afër konsumatorit evropian. Falë këtij programi, transporti i prodhimeve bujqsore të Kosovës në shtetet e BE-së është mbi 4 milionë kilogram.

Programi për Ndërmarrjet Private në Kosovë(KPEP), pas një analize të ekonomisë së Kosovës, me qëllim të përmirësimit të aftësisë konkurruese bëri përzgjedhjen e sektorëve me potencialin më të madh të rritjes. Programi 17 milionë dollarësh për katër vjet u orjentua në: bujqësi, ndërtimtari, turizëm, riciklim, pylltari dhe përpunim të drurit, teknologji të informatikës dhe komunikimit, lehtësim të ambientit afarist, zhvillim te fuqise punëtore si dhe në shërbimet për mbështetjen e bizneseve. Rajonet përfituese janë varësisht nga specifikat e industrisë, thotë Virtyt Gacaferi, zyrtar për informim në projektin KPEP.

 Kosova eksporton edhe bime sheruese
(Kepurdha helmuese"Amanita Verna")

“Investimet më të mëdha në fushën e turizmit janë bërë në Rrafshin e Dukagjinit, gjegjsisht në Pejë dhe në Rahovec. Në sektorin e mbjelljes së patates, rajoni me i përkrahur ka qënë Vushtria. Në pylltari, rajoni i Kaqanikut, komunat e Rrafshit te Dukagjinit dhe një pjesë e veriut të Kosoves. Pra, projekti është shtrirë në sektorë të ndryshëm, varësisht nga shtrirja gjeografike, ndërsa eksport ka në të gjithë sektorët e përzgjedhur”, thotë z.Gacaferi.

Kosova konkuron me prodhime në tregun e huaj

Rezultatetet më të dukshme janë në sektorin e bujqësisë, ku është bërë identifkimi i problemeve të fermerëve, që nga identifikimi i varieteve të reja, gjetja e tregjeve si dhe eliminimi i vështirësive në paketim dhe në marketing. Musli Berisha është specialistë i agrokulturës brënda programit:

Dervish Shala mburret me produktet e tij

„Ideja e projektit është që fermeri në Kosovë të orjentohet në atë cka kërkon blerësi i fundit e jo cka ai di dhe mund të bëjë. Dhe, në këtë kemi rezultatet e para, sepse janë identifiku varietetë e specit te cilat në vend të 25 tonelatave për një hektar të varieteve tradicionale, ato japin mbi 80 tonelata për hektar. Në Kosovë, për herë të parë është sjell lloji i specit hungarez(CECEJ), janë organizu fushat testuese dhe pasi kultivimi i tij ka rezultuar me sukses, është gjetur tregu”.

Diaspora është konsumuesi më i madh i produkteve nga Kosova

Prezantimi i kualitetit të pemëve dhe perimeve nëpër panaire të ndryshme, ka tërhequr vëmendjen e konsumatorit për produktet nga Kosova. Ndërsa, Panairi i Berlinit “Fruit & Logistik”, ka qënë një rast i mirë për kontaktet e para të ndërmarrjeve kosovare me tregun gjerman, ku zënë fill disa marrëveshje bashkëpunimi me shtetet e Evropës, thotë z.Berisha.

Shefqet Kelmendi nga Kelmendi GMBH

 “Falë këtij panairi, kompania “Kelmendi GMBH” e cila me heret ka filluar me një sasi të eksportit të specit, vetëm vitin e kaluar ka eksportuar ne Gjermani mbi 2 mijë tonelata spec. Ndërsa, lehtësimi që i është bërë nga projekti ynë kalon 4 milionë kilogramë të eksportit në Gjermani, në rajon dhe në shtetet e Evropës. Kjo kompani me kapacitete eksportuese, me përjashtim të Portugalisë, ka rrjetin shpërndarës në të gjitha shtetet e Evropës. Në këtë rast, blerës i prodhimeve të Kosovës paraqitet diaspora dhe vetëm brënda vitit 2010, kjo kompani ka eskportu nga Kosova mbi 2000 tonelata spec, apo dy milione kilogram të cilat i ka destinu në tregun, prej Suedisë e deri në Spanjë”.

Ne konservimin e perimeve bashkepunimi shtrihet edhe ne shtetet e rajonit 

Qendra Grumbulluese “Celina”, me seli në Xërxë e cila bën klasifikimin, grumbullimin dhe paketimin e pemëve dhe përimeve për tregun e brendshëm dhe të jashtëm, në bashkëpunim me kompaninë Kelmëndi GMBH me seli ne Gjermani, eksporton ptohauj të gjitha llojet e pemve dhe perimeve nga Kosova. Feim Rexhepi, agronom, është përfaqësues i saj:

Spec i konservuar per tregun evropian

„Qendra jonë grumbullon pemë dhe perime prej 30 fshatrave të rajonit të Anadrinit. Me anë të Qendrës së Komunikimit, cdo ditë koordinohemi me fermerët lidhur me sasinë që na nevojitet të cilën pasi fermerët ta sjellin, klasifikojmë e paketojme dhe nëpërmjet kompanisë “Kelmendi GMBH” e transportojmë në Gjermani, prej nga bëhet shpërndarja në të gjitha shtetet e BE-së”, thotë z.Rexhepi, i cili flet edhe për eksportin e prodhimeve te konservuara nga Kosova për në tregun evropian.

„Vitin e kaluar në bashkepunim me firmën “Kelmendi GMBH” kemi eksportu rreth 2000 tonë prodhime të freskëta. Një sasi prej tyre kanë qënë të konservuara nga firma “Etlinger”, si: fafaroni spiral, speci domate, trangulli “Kornishon” si dhe  specin “Kortovska kapia”. Ndërsa svijet planifikojmë ta rrisim eksportin për 50 per qind. Se, fillimi ka qënë shumë i mirë dhe edhepse me sëmundjen e E-col-it ky trend është shturr paksa, besoj se shumë shpejt do të tejkalohet, sepse ne bëjmë analiza të frutave në vazhdimësi dhe per fat të mirë, analizat e pemëve dhe perimeve tona o plotësojnë standardet e tregut evropian”.

Synohet shndërrimi i Kosovës në bazë për prodhimin e perimeve

Programi për sektorin e bujqësisë është e orjentuar në prodhimet e freskëta, klasifikimin dhe paketimin e tyre për tregun e jashtëm si dhe ne shndërrimin e Kosovës në bazë për prodhimin apo procesimin e perimeve. Kosova është konkurrente me produktet e veta në tregun e huaj, ndërsa marrëveshjet janë të qëndrueshme aq sa prodhuesit kosovar garantojnë kualitet, mendon specialisti i sektorit të agrokultues, z. Musli Berisha.

Z.Berisha konsultohet me fermeret 

„Kosova është konkurente vetëm falë kualitetit të cilin ja ka dhanë natyra. Por, kërkohet një punë shumë dhe një diciplinë shumë e madhe nga fermerët dhe programet e ndryshme për ta ngrit shkallën e cilësisë së paketimit dhe klasifikimit të atyre pordukteve. Marrëveshjet do t´jenë të qëndrueshme, aq sa prodhuesi kosovar i plotëson standardet e kualitetit, është konsistent në atë prodhium dhe mbetet konkurent. Sepse, secila kompani e cila ka fillu me një sasi të vogël të importit, ajo e ka ngrit vëllimin e importit nga Kosova“.

Jo cdo marrëveshje bashkëpunimi rezulton me sukses

Por, jo cdo marrëveshje bashkepunimi e lehtësuar nga programi USAID-KPEP rezulton me sukses. Sepse, nga burimet tona mësojmë se megjithëse falë nje bashkëpunimi të një kompanie shqiptare me kompaninë gjermane “CSG Ëerkzeug Maschinen Service GmbH”, Kosova në maj të këtij viti ka bërë dërgimin e 15 tonëve të parë të shisheve plastike të ricikluara jashtë Kosoves, për shkak të mosplotësimit të standardeve nga ana e kompanisë nga Kosova, bashkëpunimi rezultoi pa sukses. Sido që të jetë, programi vazhdon punën me kompani dhe përpunues ekzistues të fushave të identifkuara tashmë, duke mbështetur në mënyrë të vecantë iniciativat e grave, të komuniteteve pakicë dhe të ndërmarrjeve të vogla.  Ndërsa, rezultatet direkte të projektit janë: 26.4 milionë euro vlerë e mallit të eksportuar nga kompanitë e involvuara në projekt, rritje e shitjes për 15 milionë euro si dhe hapje e 2,300 vendpunimeve të reja.


PS:Fotografite per ilustrim u siguruan nga fotografisti i apasionuar Musli Berisha